اقتصاد کلان:در ما‌ه‌های گذشته قیمت دلار هم افزایشی جهشی را تجربه کرده و اکنون در بازارهای غیررسمی به 45 هزار تومان هم رسیده است. این در حالی است که اولین تأثیر افزایش قیمت دلار بر بازار دارایی‌ها خواهد بود. پس از آن این افزایش قیمت به بازار کالا و خدمات یعنی سفره زندگی مردم سرایت می‌کند. آثار نهایی آن نیز افزایش تورم است و با پیش‌بینی تورم 40 درصدی، حتی اگر روند 50 درصدی ادامه نداشته باشد، برای مردم و کارگران با افزایش 20 درصدی حقوق جوابگو نیست.
به گزارش اسکناس،‌ زمانی که دولت تصمیم به جراحی ارزی گرفت، اینطور وعده داد که تورم ناشی از این سیاست کمتر از 5 درصد است و تنها چهار کالای گران خواهد شد؛ احمد وحیدی وزیر کشور درباره آن گفته بود که در طرح اصلاح یارانه، قیمت مرغ، تخم مرغ، لبنیات و روغن می‌تواند تغییر پیدا کند و هیچ کالای دیگری حق افزایش قیمت ندارد. از سویی هیچ فردی اجازه ندارد با توجیه اینکه این ۴ قلم کالا گران شد، قیمت حمل‌ونقل و سایر کالاها را بالا ببرد، چون جبران هزینه در این طرح دیده شد همچنین به مصرف‌کنندگان این چهار قلم کالا بدلیل گران شدن آن‌ها یارانه پرداخت خواهد شد؛ اما این وعده‌ها چندان ماندگار نبود و اثرات ارز ترجیحی به‌ دیگر کالاهای اساسی هم سرایت کرد و به ویژه تورم خوراکی‌ها روند صعودی به خود گرفت. درواقع زمانی که دولت سیزدهم بالاخره سیاستِ حذف ارز ترجیحی را اجرا و برای خانواده‌ها بسته به دهک آن‌ها یارانه‌ی ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی در نظر گرفت. اگرچه در لایحه‌ی بودجه سال ۱۴۰۱ صراحتا بیان شده بود که حذف ارز ترجیحی به شرط بازگرداندنِ قیمت‌ها به شهریور سال ۱۴۰۰ و پرداختِ کالابرگ الکترونیکی برای کالاهای اساسی انجام شود اما دولت فعلا هیچ کدام از این دو شرط را انجام نداده است. دولت البته اعلام کرده که به زودی شرط دوم، یعنی ارائه‌ی کالابرگ الکترونیک، را کلید می‌زند و بعد از بررسی انجام آزمایشیِ این طرح در برخی از استان‌ها، آن را در به صورت کامل اجرا خواهد کرد. با وجود این به نظر می‌رسد زگشت به قیمتهای شهریور سال ۱۴۰۰ که در لایحه‌ی بودجه‌ی سال جاری آمده، بعد از حذف ارز ترجیحی به نظر امکان‌پذیر نیست و به نظر می‌رسد برای سال آینده و با وجود چند ده میلیون حقوق حداقلی، باید فکری به حال تامین کالاهای اساسی کرد.
شوخی امنیت غذایی در ایران
طبق تعریف کمیته امنیت غذایی جهانی سازمان ملل، امنیت غذایی به این معنا تعریف می‌شود که همه مردم در همه زمان‌ها دسترسی فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی به غذای کافی، ایمن و مغذی داشته باشند که ترجیحات غذایی و نیازهای غذایی آن‌ها را برای یک زندگی فعال و سالم برآورده کند. ایران طی سال‌های گذشته به دلیل تحریم‌های طولانی‌مدت بین‌المللی دچار رکود اقتصادی شده است. افزایش قیمت مواد غذایی و کاهش یارانه ها به طور مستقیم بر وضعیت امنیت غذایی در میان جمعیت فقیر و آسیب‌پذیر تأثیر گذاشته است. تولید نوسانات کشاورزی، افزایش قیمت مواد غذایی، بلایای طبیعی مانند زلزله، سیل و خشکسالی و بی‌ثباتی سیاسی کشورهای همسایه تأثیر منفی بر امنیت غذایی مردم خواهد داشت. مهاجرت افراد از مناطق جغرافیایی استراتژیک مرزی تهدیدهای امنیتی را به همراه دارد. برای تضمین امنیت غذایی و آبی کشور، اقدامات اساسی‌تری مورد نیاز است.
تورم 69 درصدی گروه خوراکی‌ها
در عین حال طبق آخرین آمار مرکز آمار، نرخ تورم سالانه دی ماه برای خانوارهای کشور به ۴۶.۳ درصد رسید. این رقم نسبت به ماه قبل ۱.۳ واحد درصد افزایش یافته بود. نرخ تورم ماهانه دی ۱۴۰۱ به ۴.۳ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ۲.۴ واحد درصد افزایش داشت. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» ۴.۱ درصد بود و نرخ تورم نقطه‌ای در دی ماه ۱۴۰۱ به عدد ۵۱.۳ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ۵۱.۳ درصد بیشتر از دی ۱۴۰۰ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند؛ امری که نشان از ادامه وضعیت تورمی اقتصاد ایران با وجود ادعای جراحی اقتصادی دارد؛ اما نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌‌ها و دخانیات» با افزایش ۳.۹ واحد درصدی به ۶۹.۲ درصد رسید. در عین حال در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «سبزیجات» (پیاز، بادمجان و کاهو) و گروه «انواع گوشت» (گوشت گوسفند، گوشت گاو یا گوساله و انواع ماهی) و گروه «میوه و خشکبار» است.
پروتئین از سفرهای مردم پر کشید!
از طرفی قیمت گوشت در هفته‌های اخیر روندی صعودی داشته قیمت گوشت گوسفندی و گوساله بسته به نوع آن به حدود  کیلویی ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان رسیده است. البته گوشت با قیمت کمتر هم به دست مصرف‌کننده می‌رسد، ولی احتمالا یا در میادین میوه و تره‌بار و یا به صورت منجمد، که در این موارد قیمت‌ها حدود ۲۰۰ هزار تومان برای هر کیلو گزارش شده است. خریداران در بازار و مغازه‌ها در مواجهه با قیمت‌های جدید گوشت در بازار راهکارهای مختلفی در پیش گرفته‌اند، برخی سمت خرید گوشت نمی‌روند و این کالای پروتئینی را از سبد غذایی خود حذف یا به شدت محدود کرده‌اند، برخی قدرت خریدشان کم شده و شاید هر چند وقت‌ یک‌بار آن هم به مقدار کم خرید کنند و مرغ را جایگزین گوشت قرمز کرده‌اند و برخی دیگر نیز گوشت مورد نیاز خود را تامین می‌کنند و سعی می‌کنند از هزینه‌های دیگر خود بکاهند. وزارت جهاد کشاورزی تاکنون موضع‌گیری رسمی در خصوص افزایش قیمت گوشت در بازار اعلام نکرده، اما تلاش کرده تا با اقدامات خود از نوسانات بازار بکاهد. یکی از این اقدامات توزیع گسترده گوشت منجمد در بازار با قیمت‌های معقول‌تر و مناسب‌تر و همچنین اقدام  دیگر نیز واردات گوشت گرم از برخی کشورها بوده است. توزیع گوشت منجمد بنابر نظر کارشناسان اگر چه می‌تواند تا حدی از تنش بازار بکاهد و سفره برخی اقشار را پر کند، اما واقعیت این است که نمی‌تواند جای گوشت گرم را در بازار بگیرد و گوشت گرم همچنان مشتری‌های خود را دارد. از طرفی آنها معتقدند که توزیع گسترده گوشت منجمد بدون برنامه‌ریزی می‌تواند باعث کاهش قیمت گوشت گرم و در نهایت ضرر تولیدکنندگان شود. واردات گوشت گرم اما محل مناقشه برخی از دست اندرکاران و فعالان صنعت دامپروری شده است. برخی موافق این طرح هستند و معتقدند با عرضه گسترده این گوشت در بازار که قیمت آن حدود ۲۰۰ هزار تومان است، بازار گوشت به تعادل می‌رسد و چون به صورت مستقیم عرضه می‌شود دست دلالان نیز کوتاه خواهد شد. اما برخی دیگر می‌گویند که این کار ضربه جدی به دامداران وارد می‌کند چرا که دولت می‌تواند هزینه واردات گوشت را برای حمایت از دامداران داخلی مصرف کند تا ضمن حمایت از تولیدکننده داخلی مصرف‌کننده نیز حمایت شود.
ضربه نهایی با افزایش قیمت دلار
در عین حال در ماه‌های گذشته با افزایش قیمت دلار فروش بسیاری کالاهای تولیدی متوقف شد و سیاری از فروشندگان و تولیدکنندگان به‌دلیل نوسانات ارزی حاضر به فروش محصولات خود نبودند. حتی این موضوع به خرده‌فروشی‌ها سرایت کرد و آنها اینطور عنوان کردن که تصویر روشنی از آینده ندارند و نمی‌دانند چه خواهد شد. نگرانی‌ها از تاثیر افزایش قیمت دلار بر کالاهای مصرفی و خدمات بیش از هر موضوعی نگرانی‌ شهروندان را در پی داشت. تجربه سال‌های قبل نشان می‌دهد کوچک‌ترین جهشی در نرخ دلار مستقیماً در بازار کالاهای اساسی تخلیه می‌شود. به‌ویژه آنکه از اردیبهشت امسال دولت به بهانه اصلاح یارانه‌های ارز ۴۲۰۰ تومانی این کالاها را حذف کرد. باید توجه داشت که اقتصاد ایران در حوزه کالاهای سرمایه‌ای و مصرفی واردات‌محور است. از همین رو افزایش قیمت دلار بر تمام کالاها اثر مستقیم می‌گذارد و بی‌ثباتی و نوسانات قیمت دلار بر مصرف‌کننده و تولیدکننده اثر می‌گذارد. این نااطمینانی بر سرمایه‌گذاری و تولید در اقتصاد ایران ضربه می‌زند و این در حالی است که به گفته کارشناسان، با یک وقفه زمانی نهایتاً شش‌ماهه شاهد اثرگذاری افزایش قیمت دلار در بازار دارایی‌ها، کالا و خدمات خواهیم بود.
خط فقر 15 میلیون و حقوق 7 میلیونی!
این در حالی است که چندی پیش آمار رسمی از خط فقر متشر شد که بدین ترتیب برای سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ رشد حدود ۵۰ درصدی داشته و به عدد ۱ میلیون و ۶۸۲ هزار تومان سرانه در ماه رسیده که بر این اساس خط فقر یک خانوار سه و چهار نفره به ترتیب ۳ میلیون و ۷۰۰ و ۴ میلیون و ۵۴۱ هزار تومان خواهد بود. در عین حال آخرین اعداد خط و نرخ فقر بر اساس آخرین داده‌های موجود، برای سال ۱۴۰۰ بوده و خط فقر برای سال ۱۴۰۱ بر اساس برآوردها به طور متوسط در کل کشور به طور سرانه ۲.۸۵ میلیون تومان برای خانوار چهارنفره در حدود ۷.۷ میلیون تومان است. این عدد برای خانوار چهارنفره و سه‌نفره در شهر تهران برای سال ۱۴۰۱ در حدود ۱۴.۷ و ۱۱.۹ میلیون تومان برآورد می‌شود. این درحالی است که با توجه به بودجه 1402، حداقل حقوق کارگران برای سال آینده هفت میلیون است و با خط فقری که همین حالا 15 میلیون شده، حقوق یک کارگر احتمالا به سختی کفاف اجاره و خرید روزانه را می‌دهد و خوراکی مانند گوشیت و مرغ به‌عنوان سبد پروتئین خانوار، جزو محالات برای آنها خواهد بود.

گروه سیاسی:ارمنستان از ولادیمیر پوتین خواست تا "موضع سخت‌تری" را درخصوص قره‌باغ و صلحبانان روسی اتخاد کند تا به انسداد گذرگاه لاچین توسط جمهوری آذربایجان پایان داده شود. به گزارش اسکناس، به نقل از خبرگزاری رویترز، دولت ارمنستان در بیانیه‌ای اعلام کرد که نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر این کشور با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه درباره نتایج بحران انسانی که در پی انسداد گذرگاه لاچین پیش‌آمده، گفت‌وگو و تاکید کرده است روسیه باید "اقدامات ضروری" را نسبت به مقابله با این وضعیت انجام دهد. در ادامه این بیانیه آمده است: نخست‌وزیر ارمنستان همچنین طی گفت‌وگویش با پوتین به نقش صلحبانان روسی در حل‌وفصل این مشکل اشاره کرد. کرملین نیز با انتشار بیانیه‌ای عنوان داشت: طی تماس با نیکول پاشینیان، در مورد وضعیت قره‌باغ گفت‌وگو و بر اهمیت اجرای توافقنامه‌های سه‌جانبه میان رهبران روسیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان تاکید شد. همچنین اواخر روز سه‌شنبه سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه طی یک مکالمه تلفنی با جیحون بایراموف، همتای آذربایجانی درباره راه‌حل‌هایی نسبت به حل‌وفصل وضعیت گذرگاه لاچین گفت‌وگو و رایزنی کردند. ارمنستان و جمهوری آذربایجان، دو کشور منطقه قفقاز اوایل دهه ۱۹۹۰ در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، برای کنترل منطقه مورد مناقشه قره‌باغ با یکدیگر درگیر شدند.
گذرگاه لاچین تنها راه ارتباطی ارمنستان با منطقه قره‌باغ کوهستانی است. در ۱۲ دسامبر ۲۰۲۲ گروهی از مردم جمهوری آذربایجان که خود را "کارشناس محیط زیست" می‌نامند، این گذرگاه را مسدود کردند؛ جایی که گروهی از صلحبانان روس در آن مستقر هستند. باکو مدعی شد که قصد ندارد هیچ راهی را مسدود کند و خودروها می‌توانند به آزادی در هر دوسوی این گذرگاه حرکت کنند. این گذرگاه تنها مسیری است که ارمنستان از طریق آن می‌تواند غذا، سوخت و ملزومات دارویی را به ساکنان ارمنی قره‌باغ برساند؛ منطقه‌ای که از لحاظ بین‌المللی بخشی از جمهوری آذربایجان شناخته می‌شود؛ اما حدود ۱۲۰ هزار قوم ارمنی ساکن آن هستند. همچنین ارمنستان دیروز به قضات "دیوان بین‌المللی دادگستری" گفت، مسدودسازی منطقه قره‌باغ توسط جمهوری آذربایجان امکان "پاک‌سازی قومی" را فراهم می‌کند؛ ادعایی که توسط باکو رد شد. وزیر امور خارجه آمریکا نیز اخیرا با ورود به موضوع درگیری‌ها در منطقه ناآرام قفقاز، از جمهوری آذربایجان خواست تا کریدور لاچین را که مسیر اتصال قره‌باغ به ارمنستان است، باز کند، پیش از آنکه بسته شدن این گذرگاه منجر به یک فاجعه انسانی شود. به نوشته روزنامه لس‌آنجلس تایمز، کریدور لاچین تنها ارتباط زمینی میان ارمنستان و منطقه ناگورنو-قره‌باغ است که در داخل آذربایجان قرار گرفته اما جمعیت آن را ارامنه تشکیل می‌دهند. جمهوری آذربایجان و ارمنستان بارها بر سر این منطقه با یکدیگر درگیر شده‌اند. در جریان جنگ دو سال پیش ۷۰۰۰ سرباز کشته و ده‌ها هزار غیرنظامی هفته‌ها آواره و بی‌خانمان شدند. ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد: آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در تماسی تلفنی با الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان از او خواست تا فورا این کریدور چهار مایلی را باز کند تا فعالیت تجاری و بازرگانی از سر گرفته شود. این سخنگو افزود: بلینکن تاکید کرد که خطر یک بحران انسانی دورنماهای صلح میان ارمنستان و آذربایجان را متزلزل می‌سازد. دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا از سوی برخی اعضای کنگره که از ادله‌ها و آرمان‌های ارمنستان از جمله نسل‌کشی دانستن کشتار ارامنه در قرن بیستم توسط امپراتوری عثمانی حمایت کرده‌اند، تحت فشار قرار دارد.     رابرت منندز، سناتور دموکرات از ایالت نیوجرسی که ریاست کمیته روابط خارجی سنا را برعهده دارد، ۱۱ روز پیش در نامه‌ای به بلینکن آذربایجان را به مسدود کردن تحرکات ۱۲۰ هزار ساکن منطقه قره‌باغ متهم کرد و گفت: آذربایجان در واقع با این کار آنها را گروگان گرفته است. وی افزود: این محاصره با ایجاد کمبود شدید مواد غذایی و دارو طی ماه گذشته، ویرانی را بر منطقه‌ای که در حال حاضر آسیب دیده، اعمال می‌کند.
انگلیسی‌ها؛ دلیل اصلی انسداد گذرگاه لاچین
یک کارشناس مسائل قفقاز با بیان اینکه انسداد گذرگاه لاچین ناشی از بی‌تدبیری علی‌اف است، گفت: این وضعیت منطقه برای بهره‌برداری و کسب منافع توسط انگلیسی‌ها به منظور سیطره بر معادن طلای قره باغ است. سید محمدرضا دماوندی در گفت‌وگو با ایسنا در ارزیابی خود از انسداد گذرگاه لاچین از سوی باکو گفت: اتفاقی که طی روزهای اخیر افتاده و کریدور لاچین را مسدود کردند، در حقیقت مقامات باکو و شخص الهام علی‌اف می‌دانند اگر می‌توانستند مستند به بند ۹ توافق ۲۰۲۰ این کار را انجام دهند ضرورتی نداشت صحنه سازی کرده و با ادعاهای محیط زیستی وارد شوند. وی تصریح کرد: این مساله یعنی به دنبال ایجاد صحنه سازی و خلق یک موقعیت افکار عمومی پسند بودند و محیط زیست را بهانه کردند تا از آن طریق بتوانند انسداد دالان و تصرف منطقه را قانونی جلوه دهند. این کارشناس مسائل قفقاز همچنین بیان کرد: اگر به گذشته تاریخی این منطقه نگاهی بیاندازیم این اقدامات تحت عنوان محیط زیست بیشتر مربوط به معادن طلا و نفعی است که انگلیسی ها از آن بهره می‌برند. در واقع در سال ۱۹۹۷ بین حکومت وقت  آذربایجان (در دوره حیدر علی اف) قراردادی با یک شرکت انگلیسی منعقد شد که تمام بهره‌برداری از معادن طلا در اختیار این شرکت انگلیسی است و بابت امضای این قرارداد ۳ میلیارد دلار به حیدر علی‌اف پرداخت شد. دماوندی ادامه داد: بنابراین بعد از جنگ اخیر قره باغ و آزاد سازی بخشی از این مناطق اکنون این شرکت انگلیسی مدعی است که تمام معادن مربوط به آذربایجان از جمله قره باغ هم باید در اختیار این شرکت قرارگیرد، لذا داستان از اینجا شروع شده است. وی افزود: اگر به گفته اپوزیسیون دولت الهام علی اف توجه کنیم چه مخالفان دولت و چه کسانی که منتقد هستند، اقدام الهام علی اف برای ایجاد این وضعیت و مسدود کردن کریدور لاچین نه تنها منفعتی برای حکومت ندارد بلکه امتیازات منفی بیشتری به دنبال دارد، در واقع آذربایجان به عنوان یک اشغالگر پایبند به توافق ۹ ماده ای ۲۰۲۰ نبوده و حتی با تهدید گاز منطقه ای قره باغ را قطع و محاصره سرزمینی انجام داده است. این کارشناس مسائل قفقاز ادامه داد: با اقدامی که دولت باکو انجام داد افکار عمومی را علیه آذربایجان در دنیا معرفی کرده و این مساله ناشی از بی تدبیری علی اف است. در واقع این وضعیت منطقه برای بهره برداری و کسب منافع توسط انگلیسی ها برای سیطره بر معادن طلای قره باغ است.

وقتی سخن از توسعه اقتصادی به میان می‌آید، بسیاری از صاحب‌نظران حوزه‌ی اقتصاد به اهمیت بازسازی اعتماد میان دولت و بخش خصوصی اشاره می‌کنند. دولت افراد متخصص را کنار گذاشته و این مسئله سبب شده تا این بی اعتمادی به شکل گسترده‌ای در اقتصاد رواج پیدا کند؛ مردم باور لازم را به برنامه‌های دولت و سیاست‌هایی که دولت اعمال می‌کند، ندارد. تا به امروز افرادی توسط روسای جمهور برای حوزه‌های فنی و تخصصی مختلف انتخاب شده‌اند که از صلاحیت حرفه‌ای لازم برخوردار نبوده‌اند. البته علت اینکه بخشی از وعده‌ها محقق نشده به خیال پردازی مسئولین بر می‌گردد. این مسئله هم البته ناشی از غیر حرفه‌ای بودن آن‌ها است...
ادامه در همین صفحه

سازمان اکو که از اوایل دهه ۷۰ شکل گرفته و با وجود آنکه پنج دهه از عمر و پایه ریزی آن می گذرد، به دلایل مختلف خصوصا بعد از انقلاب نتوانسته و نخواهد توانست، به آن اهدافی که شکل دهنده های این سازمان یعنی ایران، پاکستان و ترکیه دنبال می کردند، دست یابند. در حال حاضر هم که پدیده ای چون شانگهای اتفاق افتاده و تحولاتی که فی مابین روسیه، چین و ایران از یک سو و امریکا و ناتو از سوی دیگر جریان دارد، این دورنما بیش از پیش تیره و تار خواهد بود و من تصور می کنم که کماکان ما این حالت احتضار را در مورد این سازمان شاهد خواهیم بود. نکته قابل توجه در این میان این است که با توجه به اینکه ترکیه یکی از...
ادامه در همین صفحه

ادامه از همین صفحه
...ارکان اصلی این سازمان است، به اعتقاد من شاید همین کشور عامل اصلی در عدم تحقق آرمانهای اکو باشد، زیرا ما در حال حاضر شاهد هستیم که ترکیه با وجود مشکلات و معضلات اقتصادی و همچنین واقعیتهای ژئوپلتیکی منطقه که باید او را به سمت همگرایی بیشتر با ایران، روسیه و منطقه جلو ببرد، اما از یک سو ماموریتهای ناتو را دنبال می کند و از سوی دیگر، بی توجه به ملاحظات ژئوپلیتیکی ایران و روسیه دنبال اهداف پان ترکسیم در آن جا است.از طرفی ترکیه در شانگهای نیز عضویت ندارد، ضمن اینکه آنکارا مسائل را امنیتی و سپس سیاسی دنبال می کند. ترکیه دنبال راهبردهای ژئوپلیتیکی آغشته به اخوانی گری در منطقه است. همچنین، این کشور همزمان در حال بازی در اسرائیل در خصوص جمهوری آذربایجان و جنوب قفقاز است. روندی که ترکیه دنبال می کند، برخلاف ملاحظات ژئوپلیتیکی ایران، روسیه و حوزه آسیای میانه است؛ یعنی این کشور در حال ایجاد روندهایی است که در تعارض با پیمانی که روسیه با کشورهایی مانند قزاقستان، قرقیزستان ،ترکمنستان و برخی از کشورهای حوزه قفقاز منعقد می کند، است. بر همین اساس، این مجموعه نمی تواند اتفاق مثبتی را شکل دهد، چرا که موجب اخلال در پیمان شانگهای که هم امنیتی و هم اقتصادی است، نیز خواهد شد. لذا، این بازی متعارض، بر هم زننده ملاحظات ایران است؛ در صورتیکه ترکیه و ایران می توانستند در قالب یک همکاری قوی تر در خارج از شانگهای و اکو، منطقه را وارد دوره جدیدی از منطقه گرایی کنند. این همان ترکیه ای است که اروپاییها آن را راه نداده و نخواهند داد. در حال حاض هم به خاطر مواضع ضد اسلامی هلند و سوئد، به خصوص برای عضویت سوئد در ناتو دچار چالش با آنها شده است. این مسائل نشان دهنده رفتار متعارض و نامتوازن یکی از بنیان گذاران اصلی اکو است که زیر سوال رفته است؛ در حالی که اردوغان، پاکستان را نیز وارد عرصه ژئوپلیتیکی ایران کرده و در کنار جمهوری آذربایجان مانور مشترک برگزار می کند. از طرف دیگر، رفتار متناقض پاکستان نیز به عنوان یکی از اعضای اصلی اکو، قابل مشاهده است و موجب بروز مشکل دیگری در منطقه شده است. پاکستان از یک سو با چین در حال پیشبرد همکاری راهبردی است و از سوی دیگر با پشتوانه امریکا، عمران خان را بر کنار کرده و تیمی بر سر کار آورده که رابطه گرمی با عربستان داشته و گرایش به سمت امریکا و انگلیس دارد. در حالی که در برخی از مناطق این کشور بیش از ۱۲ ساعت قطعی برق مشاهده می شود، اما پاکستان حاضر نشده تا خط لوله صلح را تکمیل کرده و از آن استفاده کند. بنابراین، با توجه به اینکه در این حد از تنش، تعارض ژئوپلیتیکی و چالشهای زیرپوستی در منطقه هستیم، چگونه می توان انتظار داشت که سازمانی مانند اکو حوزه صرفا اقتصادی مشترک ایجاد کند. پایه همکاری های راهبردی و بلند مدت اقتصاد، همراستایی و همسویی در مسائل امنیتی است. زمانی که ملاحظات امنیتی و ژئوپلیتیکی ارکان اصلی این سازمان همراستا شد، می توان انتظار داشت که اقتصاد هم به شکل درستی نمایان شد. روی دیگر اقتصاد، امنیت و سیاست است؛ در حالی که مشکل اصلی اکو در نوع نگاه به طبیعت ژئوپلیتیکی منطقه است. بنابراین، زمانی در اکو امکان رخ دادن اتفاقات مثبت وجود دارد که در مسائلی مانند ایجاد امنیت و صیانت از امنیت ژئوپلیتیکی منطقه همراستا باشیم، در حالی که ایران به تنهایی در حال انجام این ماموریت است و اعضا می توانستند همکاری های موثری را شکل دهند. اکو در حال حاضر صرفا یک سازمان تشکیلاتی و هزینه بر است که به اعتقاد من با تشکیل پدیده ای مانند شانگهای؛ کار این سازمان تمام شده و در حال احتضار است. روسیه، چین، ایران و کشورهای عضو شانگهای دارای نگاه همراستایی در حوزه مسائل امنیتی هستند؛ در حالی که در مناقشه قره باغ، آنکارا تکفیری ها را از لیبی و منطقه در مقابل ارمنستان منتقل کرد. نکته مهم دیگر که باید توجه داشت این است که ایران در قلب منطقه قرار دارد و به عنوان پل ارتباطی شمال به جنوب و شرق به غرب در نظر گرفته می شود؛ ضمن اینکه به آبهای گرم مانند خلیج فارس و دریای عمان دسترسی داشته و هاب انرژی منطقه است. بنابراین، ما با تمرکز بر توسعه روابط دوجانبه، نیاز به گره زدن مناسبات خود به اکو نداریم. بعضا، زمانی سازمانهای منطقه به کار می آیند و موثر واقع می شوند که کشورها دارای روابط دوجانبه نباشند؛ در حالی که جمهوری اسلامی ایران از این روابط دوجانبه برخوردار است و نگاه همسویی در مسائل امنیتی با روسیه، چین و کشورهای آسیای میانه مانند تاجیکستان و ازبکستان و برخی از کشورها مانند ارمنستان که ممکن است به شانگهای بپوندد، دارد. لذا، ما در قالب روابط دوجانبه و در چارچوب پیمان شانگهای در حال برداشتن این گامها هستیم، در حالی که سازمان همکاری شانگهای نقش امنیتی ایران را اذعان داشته است. به اعتقاد من، علت اصلی پذیرش ایران در شانگهای، به خاطر برخورداری از نقش امنیت ساز بودن جمهوری اسلامی است، زیرا نقش ایران، مورد نیاز روسها، چینی و یا بنیان گذاران این سازمان بوده است. به همین دلیل آنها آغوش خود را باز کرده و ما می توانیم روی دیگر سکه که همکاری های اقتصادی باشد را به خوبی ببینیم و از ظرفیتهای خود بهره مند شویم. واقعیت این است که در خصوص ترکیه و پاکستان این نقش قابل مشاهده نیست. لذا، هر دو کشور باید مواضع خود را با گروههای تکفیری مشخص کرده و ملاحظات امنیتی منطقه را مد نظر قرار داده و رعایت کنند. اما این اتفاق تا کنون رخ نداده و اکو خسته تر و بی حال تر از آن چیزی است که بشود بدان امیدی بست و قابل جمع و مقایسه با شانگهای نیست. با توجه به موقعیت ایران و اهمیت شانگهای، ما باید حضور پررنگ در این سازمان را به صورت جدی دنبال کرده و موازی با همکاری های منطقه ای، روابط خود را با اعضای آن گسترش دهیم.
 

گروه اجتماعی: با وجود تبلیغات منفی علیه ایران در سایت‌های سفارتخانه های خارجی؛ ایران همچنان مقصد گردشگران روس است. به گزارش تجارت به نقل از مهر، لغو ویزای روسیه با ایران، محدودیت‌های سفر به چین، تحریم اتحادیه اروپا و سخت گیری اروپا برای صدور ویزا به گردشگران روس، ارائه تصویر منفی از روسیه در کشورهای مختلف و ممنوعیت استفاده از کارت‌های بین المللی در روسیه مانند ویزا کارت موجب شده تا این کشور در محدودیت گردشگری داخلی و خارجی قرار گیرد. در واقع صنعت گردشگری روسیه این روزها تحت تأثیر تحریم پروازهای بین المللی آن پس از جنگ با اوکراین قرار گرفته و توجه گردشگران روس به سمت کشورهای آسیا و خاورمیانه جلب شده است به همین دلیل سفر روس‌ها که تا ماه‌ها قبل تحت تأثیر کرونا افت کرده بود، حالا وضعیت متفاوتی دارد با این وجود روس‌های مرفه پس از تحریم صنعت هوانوردی غیر نظامی به سمت امارات و ترکیه سفر می‌کنند و در این کشورها بیشترین هزینه‌ها را در سفرهای طولانی مدت انجام می‌دهند. ایران نیز همچنان مقصد سفر بسیاری از گردشگران روس است این در حالی است که از چند ماه پیش تا کنون با وجود اتفاقات اخیر بسیاری از سفارت خانه‌های کشورهای خارجی اعلام کرده‌اند که شهروندانشان از سفر به ایران خودداری کنند. تعداد گردشگران خارجی ورودی به ایران نیز در اثر اتفاقات اخیر کاهش زیادی داشته است و به طور مداوم متولیان دفاتر خدمات مسافرتی در ایران اعلام می‌کنند که تورهای ورودی لغو شده است و حتی برای بهار سال ۱۴۰۲ همچنان در رکورد به سر می‌برند. با این حال اما دفاتر خدمات مسافرتی که در حوزه ورود گردشگران روس فعالیت می‌کرده‌اند؛ بازار پررونق‌تری را دارند. حتی راهنمایان گردشگری روس زبان نیز این روزها، پر مشغله هستند. محمدحسین یزدانی رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان تهران در گفتگو با مهر از رونق سفر روس‌ها در ایران خبر داد و گفت: اکنون راهنمای گردشگری روس زبان در ایران کم داریم همه آنهایی که روس زبان هستند نیز مشغول به کارند و گروه‌های زیادی از روس‌ها در ایران گردش می‌کنند شاید به این دلیل که روس‌ها به اروپا نمی‌توانند بروند و ایران برای آنها بهترین مقصد از نظر هزینه، ویزا و آب و هواست. اکبر غمخوار عضو جامعه تورگردانان ایران نیز با بیان اینکه سفر روس‌ها به ایران بیشتر از هر زمان دیگری شده است به مهر گفت: ما هنوز از اروپا با وجود اینکه سایت‌های خارجی تمام تلاش شأن را کردند که ایران را نا امن جلوه دهند؛ گردشگر ورودی داریم. هر چند که تعداد آن کم شده است به نحوی که توری برای بهار سال بعد رزرو نشد و ما نه تنها فصل پاییز را از دست دادیم بلکه بهار سال ۱۴۰۲ نیز از دست رفته است.

ادامه از همین صفحه
...در عین حال افرادی که در دولت وعده دادند از به کارگیری اشخاص کاردان و متخصص برای تحقق وعده‌ها عاجز بوده و نتوانسته اند تیم مناسبی را برای آینکه آن وعده‌ها عملی شود انتخاب کنند. درشروع کار دولت‌ها تا حدودی می‌توان این اعتماد را احیا کرد. اما از عمر این دولت بیش از یک سال می‌گذرد و آن‌ها تا به امروز نتوانسته‌اند به وعده‌های خودشان عمل کنند حتی بعضی از وعده‌ها برعکس عملی شده است. آنچه که وعده داده شده نه تنها تحقق پیدا نکرده بلکه شرایط از گذشته هم بدتر شده است. بعید می‌دانم دولتمردان بتوانند آن اعتماد از دست رفته را احیا کنند. باید صبر کرد تا انتخابات بعدی و دید دولت بعدی با چه رفتار‌هایی سرکار خواهد آمد و آیا می‌توانند وعده‌های خود را عملی کند. در حال حاضر بازگردانی آن اعتماد از دست رفته کار بسیار دشواری است. حل مسائل مربوط به سیاست خارجی و برجام نقش بسیار زیادی در احیای اعتماد از دست رفته دارد. البته در زمان حال این شانس از دست رفته و بعید است که به راحتی بتوان حتی پرونده برجام را حل کرد. اگر موفق شوند و بتوانند راه برون رفتی را برای تحریم‌هایی که با آن مواجه هستیم پیدا کنند تا حدودی می‌توان اعتماد از دست رفته را باز گرداند. اما باید به این نکته نیز توجه کرد که این دولت از نظر اجتماعی هم با مشکل مواجه شده است. دولت نتوانسته در رابطه با اعتراضات چند ماه پیش موفق عمل کند. در واقع هیچ گونه وعده اصلاحات سیاسی و اجتماعی را از این دولت نشنیده‌اید لذا این مورد هم اضافه شده است. دولت‌های قبلی درگیر مسائل سیاسی و اجتماعی به این شکلی که دولت فعلی درگیرش است نبوده‌اند. برای دولت‌های قبلی کار بسیار راحت‌تر بوده است؛ آن‌ها تنها باید با مسائل سیاسی و اقتصادی رو به رو می‌شدند، اما الان مطالبات مردم فرق کرده است. در اصل بدون برجام امکان ندارد توسعه به دست یابین. هیچ کشوری نمی‌تواند بدون استفاده از امکانات و منابع دنیا مشکلات اقتصادی خود را برطرف کند؛ همه‌ی کشور‌ها به یکدیگر نیاز دارند. اگر مطالعه‌ای اجمالی صورت بگیرد مشخص خواهد شد که تمام کشور‌هایی که روابط اقتصادی و تجاریشان به هر دلیلی محدود شده است از لحاظ اقتصادی وضع مناسب ندارند؛ بنابراین این جمله که ما با اتکا به منابع داخلی خودمان و بدون برقراری ارتباط با دنیا می‌توانیم مشکلات اقتصادی را حل کنیم درست نیست. شرط رشد اقتصادی این است که یک کشور بتواند امکاناتش را با دنیا به اشتراک بگذارد. اگر این ارتباط متقابل برقرار نشود کشور‌ها نمی‌توانند آنطور که باید ابزار رفاه شهروندانشان را فراهم کنند لذا تا مادامی که دولت شعار‌هایی نظیر اینکه بدون برجام رشد اقتصادی ممکن است را مطرح می‌کند، دارد به بیراهه می‌رود. هیچ کدام از وعده‌هایی که دولت در حیطه‌ی اقتصادی می‌دهد عملی نخواهد شد مگر آنکه تغییر مسیر دهند و ارتباط خود را با دنیا احیا کنند.
 

گروه سیاسی: سید ابراهیم رییسی در شب سالروز ورود بنیانگذار جمهوری اسلامی به کشور در گفت و گوی تلویزیونی با مردم با بیان اینکه امام (ره) برای همه ما الهام بخش است، گفت: امام(ره) یک شخصیت الهی و انقلابی بودو تا آخر عمر روحیه انقلابی خود را حفظ کرد. ایشان دین را احیاء کرد و حق بزرگی بر ما دارند.
وی با یادآوری اینکه گفتمان امام(ره) گفتمان عدالت خواهی ،ستیز با فساد، استقلال،آزادی است،گفت: امام به پیشرفت کشور در پرتو عدالت اجتماعی می اندیشید. دولت ما همین گفتمان را دنبال می کند. ما موظفیم گفتمان امام(ره) و رهبری را اجرا کنیم ؛یعنی پیشرفت با عدالت اجتماعی و اقتصادی.ما گفتمان انقلاب را برش نمی زنیم و قسمتی از آن را انتخاب نمی کنیم.
رییس جمهور در ادامه سخنانش به مساله گرانی پرداخت و درباره افزایش قیمت اجناس از جمله مواد غذایی در ماه های اخیر اظهار کرد: معیشت یکی از مسایل محوری و مهم دولت است. در آغاز دولت، ۷۰۰ خانوار به خاطر کرونا داغدار می شدند که شرایط متفاوت شد و الان وضعیت صفر درباره تلفات داریم. با کسری بودجه مواجه بودیم که با افزایش درآمد واقعی بدون چاپ پول و استقراض از بانک مرکزی ، تلاش کردیم شرایط را تغییر دهیم. نزدیک۶۰ درصد تورم داشتیم که اکنون به۴۰ درصد رسیده است.
وی ادامه داد: در زمینه کنترل تورم ما با مشکلات جهانی و منطقه ای مواجه شدیم، ولی در شش ماه اول دولت، کنترل تورم شد ، با توجه به الزام قانونی برای عادلانه ساری یارانه ها و حذف ارز۴۲۰۰ تومانی، وضعیت تورمی ناشی از اصلاح اقتصادی ، مشکلاتی درست کرد که تلاش شد با پرداخت یارانه های دولت این وضعیت تا حدودی جبران شود و ثبات اقتصاددی ایجاد شود.
رییس جمهور در ادامه افزود: تلاش دولت برای حذف فقر مطلق و کاهش فاصله طبقاتی است اما شرایط فعلی برای مردم و دولت قابل قبول نیست. گرانی مواد غذایی دلایلی دارد که شناسایی شده و پیگیری می شود. وی خاطرنشان کرد: در بعضی اقلام ثبات نسبی ایجاد شده، اما برای برخی اقلام این کار نشده است. بسیاری از اقلام سفره مردم، به قیمت دلار بستگی دارد که نباید اینگونه باشد. در حال تلاشیم این وضعیت تغییر کند و تغییر قیمت دلار روی سفره مردم تاثیری نداشته باشد .
رییسی در ادامه این گفت وگوی تلوزیونی با بیان اینکه من روزانه برای ایجاد ثبات در قیمت ها را دنبال می کنم، اظهار کرد: برخی نامه می نویسند یا پیام می دهند که از قیمت ها خبر دارید؟ ما قبل از همه از افزایش قیمت ها رنج می بریم. ما بی اطلاع نیستیم و آنچه موجب رنجش مردم مستضعف می وزد حتما موجب رنجش ما هم می شود.

گروه انرژی - وزیر نفت گفت: ظرف دو سه ماه آینده تفاهم‌نامه‌هایی که با شرکت‌های بزرگ روسی شده است به قرارداد منجر خواهد شد و امیدواریم با همکاری که مردم دارند و تدابیر دولت مجبور نشویم بنزین وارد کنیم. جواد اوجی گفت: وزارت نفت هم در ایام دهه فجر و هم تا پایان امسال پروژه‌های خیلی خوب و بزرگی را در دولت سیزدهم افتتاح می‌کند، از جمله پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی است که ان‌شاءالله در همین ایام به‌ بهره‌برداری می‌رسد. وی افزود: این پالایشگاه بالغ بر پنجاه و شش میلیون متر مکعب گاز در روز را فرآوری و به شبکه خطوط انتقال گاز سراسری کشور تزریق می‌کند و به این صورت پرونده احداث پالایشگاه‌های پارس جنوبی بسته می‌شود؛ این پالایشگاه آخرین پالایشگاه فراورش گاز میدان مشترک پارس جنوبی است. وی گفت: دو پتروشیمی هم تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسد که بالغ بر سه میلیارد دلار در این دو پتروشیمی سرمایه گذاری شده است. اوجی درباره تعرفه گاز مشترکان گاز خانگی در زمستان سال جاری گفت: ما به همه مشترکان گاز خانگی و تجاری اطلاع رسانی کرده بودیم و بر اساس مصوبه مجلس دولت مکلف شده بود برای آن دسته از مشترکان که خارج از الگو مصرف داشتند به صورت غیریارانه‌ای هزینه را محاسبه کند، همچنین دولت در آذر ماه مصوبه‌ای داد تا آن دسته از مشترکان که در سقف الگوی مصرف قیمت گاز مصرف می‌کنند، افزایش قیمت نداشته باشند که حدود شصت درصد افزایش قیمت نداشتند. وزیر نفت اضافه کرد : اما امسال زمستانی بسیار سرد و کم‌سابقه و فراگیر و ماندگار داشتیم و جداول مصارف در پنج اقلیم آب و هوایی برای سه ماهه زمستان سال جاری تغییر کرد. هفتاد درصد تخفیفی که آقای رییسی تعیین کردند شامل مشترکانی می‌شود که میزان مصرف‌شان در سقف جداول جدیدی که توسط کارشناسان شرکت ملی گاز تعریف شده است، باشد. مشترکانی که خارج از الگوی مصارف جدید و به صورت نامتعارف در حال مصرف هستند منتظر قبض‌های با افزایش قیمت باشند. وی تاکید کرد که از اول فروردین ۱۴۰۲ هم مصوبه دولت و هم قانون مجلس و هم محدوده‌های قبلی در سر جای خودش اجرا می‌شود. وزیر نفت گفت: تمامی پالایشگاه‌های ما محصولاتشان در سطح یورو و استاندارد است و لحظه‌ای کنترل می‌شود. از این رو هیچ فرآورده‌ای در کشور خارج از حد مجاز و استاندارد تولید نمی‌شود. برخی پالایشگاه‌ها با اصلاح فراورشی و هزینه‌های انجام شده محصولاتشان یورور ۵ هم هست مثل شازند اراک، ستاره خلیج فارس و پالایشگاه اصفهان، که روزانه ۱۶ میلیون یورو ۵ تولید می‌کنند. هیج فرآورده غیراستاندارد نه وارد و نه تولید می‌کنیم. اوجی درباره واردات بنزین در ماه‌ آینده گفت: امیدواریم با همکاری که مردم دارند و تدابیر دولت مجبور نشویم بنزین وارد کنیم. وی درباره سقف تعریف شده برای تعرفه‌های مصرف مشترکان گاز نیز اظهار کرد: با زمستان سردی که داشتیم در مصرف و تولید رکورد داشتیم، اما مجبور به قطعی برق و گاز در ۲۶ میلیون مشترک نشدیم. این تعرفه‌ها را کارشناسان شرکت ملی گاز تعیین کردند سقف الگوی مصرف و جداول تعرفه‌ها را تعدیل کردند و آن دسته که در این سقف قرار می‌گیرند شامل این تخفیف می‌شوند و تاکید می‌کنم که تعیین این جداول و تعرفه ها کاملا کارشناسی و منصفانه بوده است. وزیر نفت در پایان اعلام کرد: بیش از هفت میدان نفتی ما به قرارداد منجر شده است که بیش از ۴۰ درصد پیشرفت کار داشتیم و بیش از ۴ میلیارد دلار هزینه شده است و ظرف دو سه ماه آینده تفاهم‌نامه‌های که با شرکت‌های بزرگ روسی تنظیم شده است به قرارداد منجر خواهد شد.
پیش‌بینی فروش نفت در بودجه محقق می‌شود؟
در عین حال فروش نفت و میعانات در بودجه سال ۱۴۰۲ معادل یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز یش‌بینی شده است که طبق گفته های جواد اوجی وزیر نفت، وزارت نفت با همه ظرفیت‌هایی که دارد تلاش خود را انجام می‌دهد تا این مورد در بودجه تحقق یابد؛ موضوعی که این مدت واکنش‌های زیادی را دربرداشته است. به گزارش ایسنا، درآمد پیش‌بینی شده برای نفت، یکی از مهم‌ترین بخش‌های لوایح بودجه در تمام سال‌های گذشته بوده و برای سال آینده نیز میزان درآمدهای این بخش افزایشی بوده است، این در حالیست که درآمدهای حاصل از نفت و فرآورده‌های آن که ۶۰۳ هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه پیش‌بینی شده، بر مبنای متوسط فروش ۱٫۴ میلیون بشکه در روز با هر بشکه به‌طور متوسط ۸۵ دلار و نرخ تسعیر ارز ۲۳ هزار تومانی بسته شده است. آنطور که جواد اوجی، وزیر نفت به تازگی اعلام کرده تدوین بودجه سنواتی فرآیندی داشته که در کمیسیون‌های تخصصی دولت با دستگاه‌هایی که تأمین‌کننده این منابع هستند نشست‌های مختلفی برگزار می‌شود و کارشناسان نظر خود را در این خصوص مطرح می‌کنند و سرانجام این سازمان برنامه‌وبودجه است که پیشنهاد را در صحن مطرح می‌کند، وزارت نفت نیز همه تلاش خود را برای تحقق این امر خواهد کرد. به گفته وی، در بحث بودجه سال ۱۴۰۰ نیز وقتی دولت سیزدهم آغاز به‌کار کرد تا اوایل شهریورماه کل وصول درآمدهای نفتی ما پنج میلیارد دلار بود و بسیاری پیش‌بینی می‌کردند محال است بودجه سال ۱۴۰۰ هم از محل فروش نفت و میعانات محقق شود، اما به لطف الهی و تلاش جهادی در وزارت نفت، ۱۰۰ درصد بودجه سال ۱۴۰۰ را محقق کردیم. وزیر نفت با بیان اینکه بازارهای مختلفی را شناسایی و از همه ظرفیت‌ها استفاده کردیم و به اعداد و ارقامی که در فروش نفت مدنظر بود رسیدیم، گفت: به این ترتیب از سال ۱۳۹۷ که ترامپ ملعون تحریم‌های ظالمانه برای جمهوری اسلامی در حوزه فروش نفت و میعانات گازی رقم زد به اعداد و رکوردهای جدیدی دست یافتیم، در بحث بودجه ۱۴۰۲ نیز مباحث و گفت‌وگوهای زیادی انجام شد و به هر جهت وزارت نفت همه تلاش خود را انجام خواهد داد تا ان‌شاءالله پیش‌بینی انجام‌شده در خصوص فروش نفت محقق شود. محسن خجسته مهر، معاون وزیر نفت نیز اخیرا در خصوص قیمت نفت و میزان صادرات در لایحه بودجه سال آینده گفت: این مقادیر در دولت مورد بررسی قرار می‌گیرد و هرچه در لایحه ۱۴۰۲ باشد از آن تبعیت می‌کنیم.

معاون اول رئیس جمهوری گفت: از امروز قریب ۳۲ تا ۳۳ قلم کالا در فروشگاه‌های زنجیره‌ای بین ۱۲ تا ۲۳ درصد کاهش قیمت پیدا می‌کنند. به گزارش اسکناس به نقل از ایسنا، محمد مخبر در حاشیه جلسه دیروز هیئت دولت در جمع خبرنگاران اظهار کرد: پیرو دستور رییس جمهوری قریب ۳۲ تا ۳۳ قلم کالا در فروشگاه‌های زنجیره‌ای از امروز بین ۱۲ تا ۲۳ درصد کاهش قیمت پیدا می‌کنند.  وی درباره سفر اخیرش به شهرستان زلزله‌زده خوی افزود: تصمیمات خوبی گرفتیم. کمبود چادر وجود داشت که از دیشب نزدیک ۶ تا ۷ هزار چادر آوردند و امروز هم این کار استمرار خواهد داشت تا از این جهت کمبودی وجود نداشته باشد.

 

گروه زیربنایی- مسلم پاک‌گهر: یکبار دیگر موضوع گرانی بلیت هواپیما با چالش‌های جدی روبه‌رو شده از یک طرف ایرلاین‌ها صحبت از زیان‌های انباشته‌شان می‌کنند و از طرفی مسئولان امر با انتقاد از گرانی بلیت هواپیما خواستار مقابله جدی با این امر هستند. در همین خصوص نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: علی رغم تمام مشکلاتی که تحریم ها برای ایرلاین ها در تامین قطعات هواپیما ایجاد کرده است، کمیسیون عمران شدیدا مخالف افزایش قیمت بلیت هواپیما بوده و به صورت جدی این موضوع را دنبال خواهد کرد. کمال علیپور خنکداری با اشاره به تلاش ایرلاین ها برای افزایش قیمت بلیت هواپیما، بیان کرد: واقعیت امروز جامعه این است که قیمت بلیت هواپیما باید مقداری با نرخ گران خرید قطعات هواپیما و شرایط تحریم ها تناسب داشته باشد. از سوی دیگر قیمت بلیت هواپیما اکنون نسبت به درآمد مردم رقم بالایی است. باید بپذیریم که تحریم ها مقداری به مردم ما فشار آورده است و این شعارهایی که در سطح جهانی سر می دهند که ما به مردم ایران کمک می کنیم همه دروغ است.
نباید به هیچ عنوان قیمت بلیت هواپیما افزایش یابد
وی در ادامه اظهار کرد: بدیهی‌ترین نیازهای جامعه را تحریم کرده اند. امروز ما برای تامین قطعات هواپیما واقعا با مشکل مواجه هستیم. برای اجاره یا خرید هواپیما نیز باید پروسه پیچیده ای را طی کنیم. در عین حال کمیسیون عمران هم پارسال و هم امسال شدیدا با افزایش قیمت بلیت هواپیما مخالف بوده و هست.  نباید به هیچ عنوان قیمت بلیت هواپیما افزایش پیدا کند. حتی کمیسیون عمران بر تعطیلی چارترها نیز تاکید داشته است تا چارترها نیز قیمت بلیت را در بازار بالا نبرند. نماینده مردم قائمشهر در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: اما زمانی که با مدیران ایرلاین ها در کمیسیون عمران جلسه گذاشتیم و پای صحبت‌های آنان نشستیم دیدیم که واقعا در برخی موارد آنها درست می گویند. برای تامین لاستیک هواپیما باید پروسه طولانی را طی کرده و در نهایت چندین برابر قیمت به دست ایرلاین ها می رسد. اما علی رغم تمام این توجیه ها کمیسیون عمران اجازه افزایش قیمت بلیت هواپیما را نداده و شدیدا مخالف آن است. وی در ادامه تاکید کرد: پیشنهاد ما این بود که سازمان هواپیمایی به ایرلاین ها پروازهای بیشتری دهد تا بتوانند هزینه های خود را جبران کنند. کمیسیون عمران شدیدا با افزایش قیمت بلیت هواپیما به ویژه در آستانه نوروز مخالف بوده و به صورت جدی این موضوع را دنبال خواهیم کرد تا در این ماه های پایانی سال و در ایام نوروز قیمت بلیت هواپیما افزایشی نداشته باشد.
هواپیمایی‌ها پول مردم را برنمی‌گردانند
گفتنی است پس از بازگشت قیمت بلیت هواپیما به قبل از گرانی اخیر، درحالی که رییس سازمان هواپیمایی کشوری، ایرلاین‌ها را موظف کرده اضافه‌هزینه را به خریداران بلیت بازگردانند، اما رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی می‌گوید شرکت‌های هواپیمایی از این دستور تمکین نمی‌کنند. حرمت‌الله رفیعی گفت: دفاتر و آژانس‌های مسافرتی ملزم به استرداد اضافه‌دریافتی‌ها به مردم هستند، اما مسأله این است که براساس گزارش‌های رسیده، تا کنون شرکت‌های هواپیمایی از دستوری که داده شده است، تمکین نکرده‌اند. او یادآور شد: البته که افزایش قیمت بلیت هواپیما در این دوره خودسرانه نبوده، اما فرآیند قانونی طبق تایید سازمان هواپیمایی، به درستی طی نشده بود و نهادهای مسؤول مجوز آن را ابلاغ نکرده بودند. هنوز هم به خاطر شرایطی که پیش آمد، با افزایش قیمت موافقت نشده و نرخ‌گذاری به تعویق افتاده است. رفیعی درباره بازگشت ندادن اضافه‌دریافتی‌ها به مردم، اظهار کرد: مشکل این است که بخشی از مسافران، پول بلیت را به آژانس و دفاتر خدمات مسافرتی داده‌اند، آژانس هم آن پول را به شرکت هواپیمایی داده و باید نخست فرایند بازگشت پول از ایرلاین به آژانس صورت گیرد تا پول به دست مردم برسد که این اتفاق نیفتاده است. وقتی شرکت هواپیمایی اضافه‌دریافتی را برنگردانده، آژانس از کجا این پول را بیاورد به مردم پس بدهد!؟ او اضافه کرد: در دیداری هم که به تازگی با رییس سازمان هواپیمایی داشتیم صراحتا تاکید شد که اضافه‌دریافتی‌ها، چون خلاف قانون بوده باید به مردم استرداد شود و اگر مسافری شکایت کرده باشد و شرکت‌های هواپیمایی تمکین نکرده باشد حتما از طریق صنف و سازمان هواپیمایی کشوری پیگیری شود. رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران معتقد است: شرکت‌های هواپیمایی از اجرای این دستور تمکین نکرده‌اند، چون اعتقاد دارند این افزایش قیمت باید رخ می‌داد و طبق قانون، حق مسلم‌شان بوده است.  
رفیعی درباره مبلغ اضافه‌دریافتی‌ها که هنوز استرداد نشده است، گفت: چون امکان دارد شکایت‌ها و پیگیری‌ها برای بازگشت اضافه‌دریافتی‌ها از بخش‌های دیگری هم صورت بگیرد، بنابراین ما عدد دقیق و کلان را در اختیار نداریم که اعلام کنیم، اما براساس ۲۰۰ تا ۳۰۰ تلفن و شکایتی که تاکنون به انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران رسیده، مبلغ اضافه‌دریافتی‌ها خیلی زیاد نبوده و شاید در مجموع به پنجاه تا شصت میلیون تومان برسد، اما به خاطر فرآیند طولانی و پیچیده‌ای که تعیین شده و باید شکایت شود و پول از ایرلاین به آژانس برسد، چون مردم متحمل هزینه و صرف انرژی و زمان اضافه می‌شوند، معمولا از پیگیری انصراف می‌دهند. در نهایت، با این اقدام این مردم بودند که متضرر شدند.
سازمان هواپیمایی: موافق افزایش قیمت بلیت هستیم
این در حالی است که رییس سازمان هواپیمایی کشوری با اعلام اینکه موافق افزایش قیمت بلیت هواپیما هستیم از ورود ۱۱ فروند هواپیمای باری پهن پیکر به کشور خبر داد. محمد محمدی بخش در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا تا پایان سال قیمت بلیت هواپیما افزایش می یابد و موضع سازمان هواپیمایی کشوری در این رابطه چیست، اظهار کرد: مصوبه شورای عالی هواپیمایی در خصوص افزایش قیمت بلیت هواپیما از مردادماه در ستاد تنظیم بازار است.

گروه صنعت و تجارت: ادامه و استمرار عرضه خودروها در بورس کالا در حالی در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته که نظرات متعددی در خصوص نحوه عرضه خودروهای داخلی وجود دارد دبیر انجمن قطعه‌سازان ضمن گلایه از این موضوع، عنوان کرد: برای فروش ساده یک کالا که در همه دنیا بر اساس عرضه و تقاضا انجام می‌شود، چندین راه و شیوه عجیب و غریب طراحی کرده‌اند، اما در اجرای همین شیوه‌ها هم تردید وجود دارد و هر روز با یک تصمیم جدید مواجه هستیم. آرش محبی نژاد ضمن گلایه از بحث‌های اخیر پیرامون ادامه‌دار شدن یا نشدن روند عرضه خودروها در بورس کالا که یک روز تاکید می‌شود، برای تعدادی از خودروها لغو شده و سپس در همان روز یا نهایتا روز بعد، تکذیب می‌شود، اظهار کرد: اختلاف رای و نظر مختلف میان نهادها وسازمان‌های مرتبط به قدری در صنعت خودرو وجود دارد که تولیدکننده نمی‌داند به کدام ساز باید برقصد؟! یک روز حاشیه بازار، یک روز قرعه‌کشی، یک روز عرضه در بورس و دوباره از اول!
دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور تصریح کرد: با توجه به روند و رویه غلطی که طی سال‌های گذشته پایه‌گذاری و اجرا شده و در نهایت هم منجر به زیان انباشته و زمین‌گیر شدن صنعت خودرو و قطعه‌سازی شده است، معتقد هستیم که عرضه خودرو در بورس، تنها راه قانونی فرار از "قیمت گذاری دستوری" است. وی ضمن اشاره به نتایج مثبت فروش خودرو در بورس کالا، گفت: بازنده اصلی قمارِ قرعه‌کشی خودرو مردم و تولیدکنندگان و در مقابل برنده این قمار، دلالان هستند. دبیر انجمن قطعه‌سازان کشور به موانع پیش آمده در عرضه خودرو در بورس کالا اشاره کرده و درباره چرایی آن، توضیح داد: مشکل اقتصاد کلان از دیدگاه ما در دو موضوع دیده می‌شود؛ علاوه براینکه قدرت خرید مردم به دلیل تورم و افزایش قیمت‌ها و عدم تناسب درآمدها کاهش یافته است، اقتصاد دستوری نیز  که در رأس آن، قیمت‌گذاری دستوری قرار دارد، بر مشکلات این حوزه دامن زده است.
 ۲۵۰ هزار میلیارد تومان شکاف بازار در نتیجه قیمت‌گذاری دستوری برآورد می‌شود
محبی نژاد ادامه داد: قیمت‌گذاری دستوری، به‌خصوص بر روی کالاهایی همچون خودرو که دارای زنجیره تامین طولانی و با عمق نفوذ بالا در صنایع کشور هستند، بیشتر خودش را نشان می‌دهد. متاسفانه با این روش قیمت‌گذاری طی سال‌های گذشته، ده‌ها هزار میلیارد تومان رانت توزیع شده است؛ به طوری که برآورد می‌شود بر اساس قیمت‌گذاری دستوری خودرو تا امروز، بیش از ۲۵۰ هزار میلیارد تومان شکاف بازار داشته‌ایم؛ این مبلغ به جیب کسانی رفته که به نوعی در لاتاری خودرو برنده شده‌ و خودرو را در بازار آزاد فروخته‌اند. این مقام صنعتی ضمن اشاره به اینکه بازنده اصلی قمار قرعه‌کشی مردم، خودروسازان و زنجیره تامین بوده‌اند، تشریح کرد: زیان حاصل از این قمار در حالی به زنجیره تامین وارد شده است که همیشه به آزادی قیمت خودرو، آزادی اقتصاد و تبعیت از مولفه‌های بازار و اقتصاد آزاد معتقد بوده و هستیم.
عرضه خودرو در بورس کالا ؛ روشی برای رفع بخشی از مشکلات صنعت خودرو
وی افزود: با توجه به اینکه مدل‌های پیشنهادی عرضه خودرو در ایران در دنیا مسبوق به سابقه نبود، ابتدا با آن مخالفت کردیم، اما با توجه به اینکه تمام زنجیره بالادستی موثر در قیمت تمام شده همانند فولاد، مس، آلومینیوم و سایر نهاده‌های تولید در بورس کشف قیمت می‌شوند، به این نتیجه رسیدیم که عرضه خودرو در بورس کالا در شرایط فعلی بهترین راه حل و مناسب ترین  گزینه فرار از مهلکه قیمت گذاری دستوری است. محبی نژاد تصریح کرد: در حقیقت عرضه خودرو در بورس کالا، تنها روش قانونی ممکن است که می‌تواند بخشی از مشکلات صنعت خودرو را برطرف کند و می‌تواند کمک کند تا صنعت خودرو از این منجلاب بیرون  بیاید. به بیان ساده با توجه به زیان انباشته ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی قیمت‌گذاری دستوری و شکاف ۲۵۰ هزار میلیارد تومانی بازار، عرضه خودرو در بورس کالا تنها روشی است که می‌تواند مانع از تعمیق بیشتر زیان تولیدکنندگان و از بین رفتن سرمایه و امید سهامداران شود. وی تاکید کرد: به نظر می‌رسد ''یکی از اصلی‌ترین مسائلی که متولیان و مسئولان مرتبط با این صنعت به آن توجه نمی‌کنند، حق‌الناس است؛'' چراکه عمده سهامداران شرکت‌هایی مانند ایران خودرو، سایپا و گروه بهمن که در بورس حضور دارند، مردم هستند؛ در حقیقت پول مردم است که در قالب سهام به این شرکت‌ها تزریق می‌شود و حق الناس محسوب می شود. اما زمانیکه با قیمت‌گذاری دستوری به بهانه اینکه اوضاع را آرام جلوه و تورم را به صورت مجازی پائین نشان دادند، سبب از بین رفتن سرمایه و پول مردم شده، به سهامداران لطمه زده اند و حق‌الناس بر گردنشان است.
تولید کننده به کدام ساز برقصد؟
دبیر انجمن همگن قطعه‌سازی تصریح کرد: متاسفانه تشتت آراء و اختلاف نظر بین مسئولان بیداد می‌کند. در صنعت خودرو حداقل ۲۳ نهاد دخیل در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری و نظارت داریم. هر کسی صبح زودتر از خواب بیدار ‌شود، او اولین حرف را می‌زند و این حرف‌های ضد و نقیض باعث ایجاد وضعیت فعلی شده است. محبی نژاد ادامه داد: بعد از مدت‌ها بالاخره وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت اقتصاد توافق کرده و شورای عالی بورس هم تصمیم گرفت که خودرو در بورس عرضه شود. در همان عرضه‌های اول نیز هم قمیت ها پائین‌تر از بازار بود؛ همچنین شاهد رقابت سالم میان مصرف‌کنندگان بودیم. اختلاف قیمت کارخانه و بازار هم به‌جای تبدیل به رانت شدن، بین مردم و خودروسازان تقسیم شد. مردم تاکنون از بورس کالا استقبال کرده و خودروسازان نیز به تعهدات خود عمل کرده اند؛ بنابراین این روش کارایی خود را در همین مدت کوتاه نشان داده است.
خودروسازان و قطعه‌سازان از ورشکستگی تا امید
دبیر انجمن صنعت قطعه کشور ضمن اشاره به اینکه مردم نیز همچون قطعه‌سازان و خودروسازان صاحب فکر و قدرت تجزیه و تحلیل هستند، تاکید کرد: با توجه به شرایط موجود، ادامه کار به روش قبلی برای خودروسازان، محکوم به شکست بود و باعث ورشکستگی خودروسازان می‌شد؛ کما اینکه بر روی کاغذ، مشمول ماده ۱۴۱ و ورشکسته شده بودند. این مساله به شدت زنجیره تامین را نیز تحت فشار قرار داده بود و به طور مرتب سبب تحلیل سرمایه‌ها و حتی تعطیل شدن برخی واحدهای قطعه‌سازی نیز شده بود.
دبیر انجمن قطعه‌سازان خودرو کشور اظهار کرد: اما با عرضه خودرو در بورس کالا، روزنه امیدی باز شد. این راهکار عملی پیاده‌سازی شد و یک امید و انرژی ایجاد کرد که تلاش بیش از پیش زنجیره تامین را به دنبال داشت. در واقع  همگی بسیج شدیم تا میزان تولید افزایش پیدا کند؛ بر اساس آمار هم طی سه ماه گذشته تیراژ خودروسازان افزایش یافته است. افزایش تولید قطعا به افزایش عرضه و در نتیجه کاهش التهاب بازار منتهی خواهد شد.
توزیع سوبسید سیاه با قیمت‌گذاری دستوری
محبی نژاد در ادامه تشریح کرد: یکی از اثرات عمده ضرر و زیان قیمت‌گذاری دستوری، اثر مستقیم نقدینگی بود؛ چرا که هر روز سوبسیدی منفی و سیاه میان کسانی که در قمار خودرو و لاتاری خودرو برنده می‌شدند، توزیع می‌شد. گویی که در صندوق عقب هر خودرو بین ۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان پول نقد تحویل خریدار می‌دادند! محبی نژاد در ادامه درباره اینکه چرا برخی‌ها در حال احیای امپراتوری شورای رقابت هستند، توضیح داد: مشکل این‌جاست که  محوریت و تمرکز سیاست‌گذاری در صنعت خودروی کشور نداریم؛ ۲۳ نهاد مختلف، درباره صنعت خودرو اظهارات ضد و نقیض و بی‌پایه ارائه می‌کنند. وی ‌خاطرنشان کرد: هر چند عرضه خودرو در بورس کالا را نمی‌توان بهترین روش دانست اما این روشی است که از سرناچاری، با آن موافق هستیم. شرایطی که در حال حاضر به وجود آورده‌اند، یک آشفتگی و بلاتکلیفی نامناسبی در کل زنجیره تامین خودرو و خودروسازان، در مردم و در سهامداران بورس ایجاد کرده و هیچ کس تکلیف خود را نمی‌داند. دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازی کشور  در پایان به مسئولان ذی‌ربط متذکر شد: تولید مقوله‌ای نیست که بشود با سعی و خطا و تغییرات مداوم سیاست‌ها، آن را مدیریت کرد و خواستار سیاست‌گذاری واحد در صنعت خودرو شد تا مردم و تولیدکنندگان نیز تکلیف خودشان را بدانند.

گروه صنعت و تجارت: سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی خاطر نشان کرد: در 20 سال گذشته تعداد واحدهای لبنی از حدود 1800 کارخانه و کارگاه امروز به کمتر از حدود 300 کارخانه لبنی رسیده است. بخشی از این موضوع ناشی از همان روند کلی کسب و کار است و علل دیگر را باید در اجرای هدفمندی یارانه‌ها در سال 89 و کاهش تقاضا برای تولید و نیز کاهش حاشیه سود صنعت در اثر قیمت گذاری دستوری طی یک دهه اخیر جست‌وجو کرد. محمدرضا بین‌طبا در پاسخ به این پرسش که برخی گزارش‌ها از تعطیلی واحدهای تولیدی لبنی حکایت می‌کند تا چه میزان این موضوع را تایید می‌کنید؟ گفت: در 20 سال گذشته تعداد واحدهای لبنی از حدود 1800 کارخانه و کارگاه امروز به کمتر از حدود 300 کارخانه لبنی رسیده است. بخشی از این موضوع ناشی از همان روند کلی کسب و کار است و علل دیگر را باید در اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها در سال 89 و کاهش تقاضا برای تولید و نیز کاهش حاشیه سود صنعت در اثر قیمت گذاری دستوری طی یک دهه اخیر جست‌وجو کرد.
وی با بیان اینکه گاهی روند تعطیلی واحدهای تولیدات لبنی کند و گاهی با شتاب انجام می‌شد، افزود: به نظر می‌رسد تا زمانی که برای افزایش سرانه مصرف و همین‌طور پرهیز سیاست مداران از قیمت گذاری دستوری فکری نشود، می‌توان شاهد ادامه این روند بود. در حال حاضر میانگین حدود 60 درصد از ظرفیت کارخانه‌ها زیر بار تولید است حدود 40 درصد از ظرفیت خطوط خالی است. بنی‌طباء با اشاره به تامین بودن بازار داخلی، تصریح کرد: در صورت تقویت قدرت خرید مصرف‌کنندگان و آگاهی رسانی در خصوص مصرف محصولات لبنی باز هم مشکلی در تامین نخواهیم داشت اما بطور کلی رویکردها در صنعت نشان می‌دهد که کشور ما متاثر از بسیاری از عوامل ازجمله تحریم‌ها، بیش از آنکه بر محصولات نهایی در صادرات متمرکز باشد در صادرات محصولات اولیه مثل شیرخشک، خامه و کره فله تمرکز دارد. این بدان معناست که ما در بازارهای صادراتی، سبد محصولات نهایی را به رقبا واگذار کرده و در حال تامین مواد اولیه آنها هستیم.
به گفته سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی؛ برای تقویت سرانه مصرف راهی جز فرهنگ سازی از یک سو و از سوی دیگر اتخاذ سیاست‌های حمایتی مانند سبد کالا یا شیر مدارس نداریم. وی وضعیت بازار محصولات لبنی را باثبات دانست و افزود: تغییر قیمتی اعمال نشده است اما افزایش هزینه‌های تولید مشهود است؛ مسئولان در خصوص لزوم ثبات قیمت‌ها تاپایان ماه رمضان به تولیدکنندگان دستوراتی را داده‌اند اما باید به این موضوع توجه کنند که هزینه‌های تولید در کشوری که 50 درصد تورم را تجربه می‌کند به معنی ماهانه حدود 4 درصد هزینه بیشتر برای تولید متحمل می‌شود.